Tìm hiểu về trí nhớ dài hạn của con người

Bộ nhớ ngắn hạn của con người hoạt động như một chiếc RAM máy tính (RAM là bộ nhớ khả biến chỉ lưu giữ file tạm thời, chúng sẽ mất đi khi cắt đứt nguồn điện cung cấp). Ngược lại, bộ nhớ dài hạn thì lại giống như ổ cứng, nơi dữ liệu được lưu trữ vĩnh viễn. Trong phạm vi bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về khái niệm “trí nhớ dài hạn” và các đặc điểm xoay quanh nó.

Trí nhớ dài hạn là gì?

Trí nhớ dài hạn hay bộ nhớ dài hạn đề cập đến việc lưu giữ thông tin trong một thời gian dài. Nếu như bạn có thể nhớ đến một kí ức nào đó, mặc dù nó đã xảy ra từ hàng chục năm trước thì đó gọi là trí nhớ dài hạn.

Đặc điểm của trí nhớ dài hạn

Không phải tất cả các ký ức dài hạn đều được tạo ra như nhau

Các thông tin trong miền trí nhớ dài hạn có thể được sử dụng cùng với bộ nhớ làm việc trong những tình huống cần thiết. Tuy nhiên, một số kí ức dài hạn tương đối dễ nhớ (chẳng hạn như ngày sinh nhật của ba mẹ bạn, quê quán của bạn) trong khi một vài kí ức dài hạn khác, ít quan trọng hơn thì khó truy cập hơn nhiều.

Thông tin có tầm quan trọng lớn thường dễ được lưu vào bộ nhớ dài hạn hơn. Đây là lí do bạn thường dễ dàng ghi nhớ những mốc lịch sử quan trọng trong đời như ngày sinh nhật, ngày cưới, ngày sinh đứa con đầu lòng, so với những ngày thông thường khác.

Nếu như thông tin trong bộ nhớ dài hạn được nhắc đến thường xuyên thì thông tin sẽ được củng cố mạnh mẽ hơn, lưu giữ “chắc chắn” hơn. Khi bạn sử dụng những thông tin trong trí nhớ dài hạn nhiều lần, các mạng lưới dây thần kinh trong đó thông tin được mã hóa, dẫn đến hồi ức thông tin dễ dàng hơn. Mặt khác, những ký ức không ít sử dụng sẽ nhanh bị lãng quên hoặc thay thế bởi các thông tin khác.

Thời lượng và dung lượng của bộ nhớ dài hạn

Dung lượng bộ nhớ dài hạn dường như là vô tận, nó lớn hơn nhiều so với bộ nhớ ngắn hạn (bình thường chúng ta chỉ có thể lưu được trên dưới 7 nội dung thông tin trong bộ nhớ ngắn hạn, thời lượng lưu giữ chỉ tính bằng giây, hoặc phút). Những ký ức dài hạn có thể tồn tại trong một vài ngày cho đến hàng thập kỷ, mà không dễ bị quên lãng.

Khả năng của trí nhớ dài hạn đã được giải thích dưới dạng các kết nối nơ-ron. Cho rằng các kết nối nơ-ron không thể là vô hạn, điều hợp lý là khả năng ghi nhớ dài hạn cũng không phải là vô hạn. Tuy nhiên, có hàng tỷ kết nối thần kinh trong não người. Dựa trên những thực tế này, các nhà tâm lý học làm việc với giả định rằng khả năng ghi nhớ dài hạn là không giới hạn, mặc dù các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng có thể có giới hạn đối với nó.

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến thời gian thông tin tồn tại trong bộ nhớ dài hạn. Đầu tiên, cách bộ nhớ được mã hóa thông tin có thể đóng một vai trò quan trọng. Nếu ký ức của bạn là một trải nghiệm có ấn tượng sâu đậm, bạn có cảm xúc mãnh liệt với nó (chẳng hạn như một lần bị tai nạn xe)  thì bộ nhớ dài hạn sẽ làm việc dễ dàng hơn nhiều.

Như đã đề cập trước đó, số lần bạn truy cập vào bộ nhớ cũng có thể đóng góp phần không nhỏ làm tăng cường độ và thời lượng của bộ nhớ. Không có gì đáng ngạc nhiên, những ký ức mà bạn sử dụng thường xuyên thì bạn sẽ dễ trục xuất nó ra khỏi bộ nhớ hơn so với những kí ức ít khi được dùng tới.

Thời lượng là một tính năng khác của bộ nhớ. Thời lượng đề cập đến lượng thời gian mà thông tin đã học có thể được nhớ lại. Nghiên cứu đã gợi ý rằng thời lượng bộ nhớ dài hạn bị ảnh hưởng bởi hai yếu tố: mã hóa bộ nhớ và truy xuất bộ nhớ.

Liên quan đến mã hóa, có ý kiến ​​​​cho rằng nếu việc học diễn ra ở mức độ hời hợt, thì khả năng quên sẽ cao hơn. Để bộ nhớ được lưu trữ trong thời gian dài hơn trong bộ nhớ dài hạn, việc mã hóa có nghĩa là diễn ra ở cấp độ sâu.
Về mặt ghi nhớ, người ta cho rằng một phần thông tin được lấy ra từ bộ nhớ dài hạn càng nhiều thì thông tin đó càng được lặp lại và thực hành nhiều hơn. Đổi lại, điều này có tác động tích cực đến thời gian ghi nhớ dài hạn.

Trí nhớ dài hạn thường được bảo tồn tương đối tốt với những người mắc bệnh Alzheimer ở ​​giai đoạn đầu và giữa. Đây là lí do vì sao bệnh nhân Alzheimer thường chỉ quên đi những trí nhớ ngắn hạn (bộ nhớ tạm thời, những kí ức nông) trong giai đoạn đầu của bệnh. Khi bệnh trầm trọng, những kí ức sâu sắc mới dần phai nhạt.

Các loại bộ nhớ dài hạn

Bộ nhớ dài hạn thường được chia thành hai loại – bộ nhớ khai báo và bộ nhớ ẩn

Bộ nhớ khai báo nói đến những kí ức rõ ràng, có sẵn trong ý thức. Nó có thể được chia thành bộ nhớ episodic (sự kiện cụ thể) và bộ nhớ ngữ nghĩa (kiến thức về thế giới). Ví dụ: Ngày thành lập nước Pháp, hình ảnh lá cờ của Ấn Độ…

• Bộ nhớ ngữ nghĩa là bộ nhớ cho các sự kiện và kiến ​​thức, chẳng hạn như thông tin về thế giới. Trí nhớ ngữ nghĩa có thể được so sánh với sự kết hợp giữa bách khoa toàn thư và từ điển như một phép ẩn dụ. Bộ nhớ ngữ nghĩa được lưu trữ dưới dạng ý nghĩa và khái niệm. Ví dụ: London là thủ đô của Vương quốc Anh, hương vị của quả táo, ý nghĩa của từ, v.v. Trí nhớ ngữ nghĩa được hình thành mà không có dấu thời gian. Ví dụ, chúng ta thường không nhớ lần đầu tiên mình nếm một quả táo là khi nào. Bộ nhớ ngữ nghĩa cũng đòi hỏi những nỗ lực có ý thức để lưu trữ và nhớ lại.
• Bộ nhớ sự kiện cụ thể là ký ức về những sự kiện cụ thể mà chúng ta đã trải qua trong đời. Như một phép ẩn dụ, trí nhớ tình tiết có thể được so sánh với một cuốn nhật ký hàng ngày. Bộ nhớ tình tiết được đánh dấu thời gian. Mỗi ký ức tình tiết sẽ bao gồm nhiều yếu tố: chi tiết cụ thể của sự kiện (ví dụ: thời gian, địa điểm, con người, v.v.), bối cảnh và cảm xúc được dệt thành một ký ức. Bộ nhớ tình tiết cũng đòi hỏi nỗ lực có ý thức để nhớ lại.

Bộ nhớ ẩn là những ký ức ngầm – những thứ mà hầu hết là vô thức. Loại bộ nhớ này bao gồm bộ nhớ thủ tục, bao gồm các ký ức về chuyển động cơ thể và cách sử dụng các vật thể trong môi trường. Ví dụ: cách để lái xe, cách mặc quần áo, cách đánh răng…

Bộ nhớ thủ tục là bộ nhớ của các kỹ năng và hành vi. Bộ nhớ thủ tục được hình thành mà không có dấu thời gian và được lưu trữ dưới dạng hành động của động cơ. Chúng ta có thể nhớ lại những ký ức mang tính thủ tục mà không cần nhận thức hay nỗ lực có ý thức, chẳng hạn như chơi piano hoặc đi xe đạp. Vì chúng ta có thể nhớ lại các ký ức quy trình mà không cần nhận thức có ý thức, nên các ký ức quy trình có thể bao gồm các kỹ năng mà chúng ta khó giải thích, chẳng hạn như dạy người khác cách bơi nếu chúng ta đã bơi thành thạo.

Trí nhớ dài hạn có thể bị thay đổi

Mô hình xử lý thông tin của bộ nhớ tương tự như một máy tính. Thông tin đi vào bộ nhớ ngắn hạn (một cửa hàng tạm thời) và sau đó một số thông tin này được chuyển vào bộ nhớ dài hạn (một cửa hàng tương đối cố định), giống như thông tin được lưu vào đĩa cứng của máy tính. Khi cần thông tin, nó được gọi ra khỏi bộ lưu trữ dài hạn này bằng các tín hiệu môi trường, giống như truy cập vào một thư mục đã lưu trên máy tính của bạn.

Các nơ-ron đầu tiên mã hóa ký ức ở vỏ não và đồi hải mã. Mỗi lần nhớ lại một ký ức, nó sẽ được mã hóa lại bởi một bộ tế bào thần kinh tương tự nhưng không giống hệt nhau. Truy cập bộ nhớ thường giúp làm cho chúng mạnh hơn, tuy nhiên nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc mã hóa lại này có thể có tác động đến cách ghi nhớ thông tin. Các chi tiết tinh tế có thể thay đổi, và các khía cạnh nhất định của bộ nhớ có thể được tăng cường, suy yếu hoặc thậm chí mất hoàn toàn tùy thuộc vào tế bào thần kinh nào được kích hoạt.

Mặc dù bộ nhớ dài hạn có khả năng và thời lượng dường như vô biên, những ký ức này cũng có thể mỏng manh một cách đáng ngạc nhiên và dễ bị thay đổi. Chuyên gia về trí nhớ Elizabeth Loftus đã chứng minh những ký ức sai có thể được kích hoạt dễ dàng như thế nào. Trong một trong những thí nghiệm nổi tiếng nhất của mình, cô đã có thể khiến 25% người tham gia tin vào một ký ức sai lầm rằng họ đã từng bị lạc trong một trung tâm mua sắm khi còn nhỏ.

Tại sao bộ nhớ dài hạn rất dễ bị những điểm không chính xác này? Trong một số trường hợp, mọi người bỏ lỡ các chi tiết quan trọng về các sự kiện. Để điền vào những “khoảng trống” thiếu thông tin này, bộ não đôi khi bịa đặt những chi tiết dường như có ý nghĩa. Trong những trường hợp khác, những ký ức cũ có thể cản trở sự hình thành của những cái mới, khiến cho việc nhớ lại những gì thực sự đã xảy ra rất khó khăn.

Kết luận

Trí nhớ dài hạn đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của bạn. Mặc dù các file trong bộ nhớ này rất bền bỉ, nhưng nó cũng dễ dàng bị lỗi.  Vây liệu rằng bạn có muốn biết làm thế nào để củng cố bộ nhớ dài hạn? Nếu bạn tò mò, hãy thử đọc bài viết tiếp theo của chúng tôi nhé: 3 bước quan trọng để cải thiện trí nhớ dài hạn

Modarlet 200mg - Modafinil

❎ Modafinil là loại thuốc tăng khả năng hoạt động của não bộ hợp pháp được FDA chấp nhận, giúp não độ của bạn sắc bén hơn, giải quyết công việc, học tập tốt hơn phổ biến nhất trên thế giới.

❎ Công dụng tăng cường trí nhớ, sự tập trung, sự sáng tạo, động lực làm việc, tăng cường khả năng ra quyết định hoặc khả năng điều hành ở những người dùng khỏe mạnh. Thuốc cũng giúp loại bỏ mệt mỏi tinh thần trong vài giờ.

❎ Modalert của Sun Pharma là Modafinil được tìm kiếm nhiều nhất, giá cả phải chăng nhất và chất lượng cao nhất trên thị trường.