10 sự thật thú vị về trí nhớ của con người bạn nên tìm hiểu

Tất cả mọi người trên thế giới này đều cần trí nhớ để sống một cách có ý thức, có mục đích. Trí nhớ giống như một căn phòng rất rộng, chứa đầy các thông tin được lưu giữ. Nhiều thông tin có thể được cất giữ cẩn thận trong “căn phòng đó” hàng chục năm, thậm chí lâu hơn, trong khi có một số thông tin chỉ ở lại tạm thời và có thể nhanh chóng biến mất.

1/ Hoạt động của vùng hồi hải mã đóng vai trò then chốt với trí nhớ của con người

Vùng hồi hải mã (Hippocampus) là một vùng não nhỏ nằm bên trong thùy thái dương, là một bộ phận của não trước. Hồi hải mã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành, tổ chức và lưu trữ những ký ức mới, tổng hợp thông tin từ bộ nhớ dài hạn sang ngắn hạn, cũng như kết nối một số cảm giác và cảm xúc với những ký ức này.

Bởi vì cả hai bên của não đều đối xứng, hồi hải mã có thể được tìm thấy ở cả hai bán cầu. Khi vùng này bị tổn thương, việc lưu giữ những kí ức mới hoặc đưa chúng vào miền lưu giữ dài hạn có thể gặp nhiều trục trặc. Hoạt động của vùng hồi hải mã cũng suy thoái dần theo năm tháng. Các tế bào thần kinh mất dần do quá trình lão hóa tự nhiên khi chúng ta già đi, điều đó sẽ làm cho hiệu suất ghi nhớ của con người giảm theo. Khi mọi người bước qua tuổi 80, nhiều người thường mắc phải các bệnh lí liên quan tới trí nhớ, điển hình nhất là bệnh Alzheimer.

2/ Hầu hết những kí ức ngắn hạn đều nhanh chóng bị lãng quên

Nếu bạn đi ngoài đường, bạn nhìn thấy hình ảnh một bà lão bán rong, đi một đôi dép xanh, đang đẩy chiếc xe bán hoa quả qua ngã tư; bạn nhìn thấy một chú chó màu nâu đang đào xới trên bãi cỏ; bạn nhìn thấy 5 bạn học sinh đang đi bộ qua đường. Những thông tin này sẽ được lưu vào bộ nhớ ngắn hạn nhanh, một cách chớp nhoáng, nhưng nó cũng không tồn tại lâu bền. Hầu như những thông tin này sẽ đều biến mất sau vài giây hoặc có thể lâu hơn là vài phút. Các nhà khoa học ước tính thời gian tồn tại của một kí ức ngắn hạn đa phần nằm trong khoảng 20 – 30s.

Trong một bài báo nổi tiếng xuất bản năm 1956, nhà tâm lý học George Miller cho rằng khả năng lưu trữ danh sách các mục của trí nhớ ngắn hạn nằm trong khoảng từ năm đến chín.

Ngày nay, nhiều chuyên gia về trí nhớ tin rằng khả năng thực sự của trí nhớ ngắn hạn có lẽ gần với con số bốn hơn .

Hãy xem điều này thực tế cho chính bạn bằng cách thử thử nghiệm trí nhớ ngắn hạn này. Dành hai phút để ghi nhớ một danh sách các từ ngẫu nhiên, sau đó lấy một tờ giấy trắng và cố gắng viết ra càng nhiều từ mà bạn có thể nhớ được.

3/ Thông tin được kiểm tra thường xuyên trên thực tế sẽ được lưu giữ tại bộ nhớ lâu hơn.

Mặc dù nhắc lại thông tin nhiều lần là một trong những cách để đảm bảo bạn sẽ luôn nhớ về nó, nhưng các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng kiểm tra thông tin thực là một trong những cách tốt nhất để cải thiện khả năng nhớ lại .

Một thử nghiệm cho thấy rằng những sinh viên đã học bài và sau đó được kiểm tra mức độ ghi nhớ bài vở tốt hơn so với những sinh viên mặc dù đã học nhưng không được kiểm tra thường xuyên.

4/ Bạn hoàn toàn có thể học cách cải thiện trí nhớ của mình

Cải thiện trí nhớ của bạn qua các trò chơi tăng cường trí nhớ.

Khả năng ghi nhớ tốt của một người không chỉ là do yếu tố bẩm sinh. Để nhớ nhiều, nhớ lâu về những bạn đã trải qua, đã học thì bạn hoàn toàn có thể rèn luyện để cải thiện điều đó.

Sau đây là một số kỹ thuật rèn luyện trí nhớ ngắn hạn và trí nhớ dài hạn mà chúng tôi giới thiệu cho bạn.

• Phương pháp rèn luyện trí nhớ ngắn hạn
• Phương pháp rèn luyện trí nhớ hài hạn

5/ Bốn lý do chính khiến bạn quên mọi thứ

Theo các chuyên gia về trí nhớ, có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng lãng quên xảy ra. Một trong những cách giải thích phổ biến nhất là lỗi đơn giản khi lấy thông tin từ bộ nhớ. Điều này thường xảy ra khi những ký ức hiếm khi được dùng tới nó sẽ phai nhạt theo thời gian.

Một nguyên nhân phổ biến khác của sự lãng quên là sự can thiệp, xảy ra khi một số ký ức cạnh tranh với những ký ức khác. Chẳng hạn như khi bạn là một giáo viên chủ nhiệm của một lớp, trong năm học mới, bạn thường phải cố gắng ghi nhớ tên của từng học sinh, sự nhầm lẫn giữa tên của một vài học sinh với nhau chắc chắn sẽ xảy ra, bởi các thông tin này đang cạnh tranh với nhau.

Ngoài ra, còn một lý do khác liên quan đến sự quên lãng thông tin đó là chính chúng ta không chủ ý muốn lưu trữ thông tin trong bộ nhớ ngay từ đầu hoặc thậm chí cố tình quên những thứ liên quan đến một sự kiện rắc rối hoặc đau buồn.

6/ Sự thật khó quên về trí nhớ của bạn và cuộc sống của chúng ta

Thực tế, mất trí nhớ được chia làm 2 loại

• Anterograde Amnesia: Mất khả năng hình thành ký ức mới.
• Chứng hay quên ngược dòng: Mất khả năng nhớ lại những ký ức trong quá khứ, mặc dù khả năng tạo ra những ký ức mới có thể vẫn còn nguyên vẹn.

Mất trí nhớ là một tình tiết khá phổ biến trong các bộ phim, nhưng sự mô tả này thường không chính xác. Có thể bạn sẽ thấy cảnh một nhân vật trong phim bị tai nạn sau đó họ quên hết những trí nhớ cũ và sau khi họ trải qua một chấn thương tương tự họ lại có thể hồi phục trí nhớ như bạn đầu.

Các bộ phim có xu hướng mô tả việc mất trí nhớ như vậy là khá phổ biến, nhưng trong thực tế những trường hợp bị mất đi trí nhớ quá khứ thực sự khá hiếm.

Một số trong những nguyên nhân phổ biến nhất của chứng hay quên bao gồm:

• Chấn thương: Một chấn thương thể chất, chẳng hạn như tai nạn xe hơi, có thể khiến nạn nhân mất ký ức cụ thể về sự kiện đó. Chấn thương tinh thần, chẳng hạn như là nạn nhân của lạm dụng tình dục thời thơ ấu, có thể khiến cá nhân mất ký ức về các tình huống cụ thể.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để gây ra chứng hay quên tạm thời, đặc biệt là trong các thủ thuật y tế. Khi thuốc hết tác dụng, trí nhớ của cá nhân sẽ trở lại hoạt động bình thường.

7/ Mùi hương có thể là một chất kích thích trí nhớ mạnh mẽ

Bạn có bao giờ nhận thấy rằng một mùi hương cụ thể có thể gợi nhắc về một kỷ niệm đáng nhớ trong quá khứ hay không. Chẳng hạn như mùi hương của kẹo kéo khiến bạn nhớ tới khoảng thời gian thơ ấu vui đùa với đám bạn, mùi hương nước hoa của ai đó đi ngang qua gợi nhắc cho bạn về một buổi tối hẹn hò lãng mạn với mối tình đầu của bạn…

Tại sao mùi dường như hoạt động như một chất kích hoạt trí nhớ mạnh mẽ như vậy?

Đầu tiên, dây thần kinh khứu giác nằm rất gần hạch hạnh nhân –  đây là khu vực não có liên quan đến trải nghiệm cảm xúc cũng như trí nhớ cảm xúc của con người. Ngoài ra, dây thần kinh khứu giác rất gần với hồi hải mã, có liên quan đến trí nhớ như bạn đã tìm hiểu trước đó trong bài viết này.

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng khi các vùng não kết nối với trí nhớ bị tổn thương, khả năng nhận biết mùi thực sự bị suy giảm.

Để xác định một mùi hương, bạn phải nhớ mình đã ngửi nó từ khi nào rồi kết nối nó với thông tin thị giác xảy ra cùng thời điểm. Theo một số nghiên cứu, việc nghiên cứu thông tin khi có mùi thực sự làm tăng độ sống động và cường độ của thông tin được ghi nhớ đó khi bạn ngửi lại mùi đó.

8/ Các kết nối não mới được tạo ra mỗi khi bạn hình thành ký ức

Các nhà nghiên cứu từ lâu đã tin rằng những thay đổi trong tế bào thần kinh não có liên quan đến việc hình thành ký ức. Ngày nay, hầu hết các chuyên gia tin rằng việc tạo trí nhớ có liên quan đến việc tăng cường các kết nối hiện có hoặc sự phát triển của các kết nối mới giữa các tế bào thần kinh.

Các kết nối giữa các tế bào thần kinh được gọi là khớp thần kinh và chúng cho phép thông tin mang dưới dạng xung thần kinh truyền từ nơ-ron này sang nơ-ron tiếp theo.

Trong bộ não con người, có hàng nghìn tỷ khớp thần kinh tạo thành một mạng lưới phức tạp và linh hoạt cho phép chúng ta cảm nhận, hành xử và suy nghĩ. Đó là những thay đổi trong các kết nối synap trong các khu vực của não như vỏ não và hồi hải mã có liên quan đến việc học và lưu giữ thông tin mới.

Trong một nghiên cứu được thực hiện tại Trường Y New York, các nhà nghiên cứu đã có thể quan sát sự hình thành khớp thần kinh trong não của những con chuột được biến đổi gen.  Điều họ phát hiện ra là ở những con chuột non, những phần lồi nhỏ đôi khi phát triển thành những gai dài hơn ở đầu tiếp nhận của tế bào thần kinh phát triển với tốc độ nhanh chóng.

Tốc độ phát triển này đồng thời với sự phát triển nhanh chóng của vỏ não thị giác. Trong khi một số lượng lớn các phần lồi nhỏ này cuối cùng bị phai mờ theo tuổi tác, nhiều phần vẫn tiếp tục hình thành thành các gai hoàn chỉnh.

Trưởng nhóm nghiên cứu Wen-Biao Gan giải thích trong một cuộc phỏng vấn với trang web khoa học WhyFiles.org , “Ý tưởng của chúng tôi là bạn thực sự không cần tạo nhiều khớp thần kinh mới và loại bỏ các khớp thần kinh cũ khi bạn học, ghi nhớ. Bạn chỉ cần sửa đổi sức mạnh của các khớp thần kinh hiện có để học tập và ghi nhớ ngắn hạn. Tuy nhiên, có khả năng một số khớp thần kinh được tạo ra hoặc loại bỏ để đạt được trí nhớ dài hạn”.

Rõ ràng, việc duy trì một bộ não khỏe mạnh và các khớp thần kinh là rất quan trọng. Suy giảm khớp thần kinh do bệnh hoặc độc tố thần kinh có liên quan đến các vấn đề nhận thức, mất trí nhớ, thay đổi tâm trạng và những thay đổi khác trong chức năng não.

Vậy bạn có thể làm gì để củng cố khớp thần kinh 13 của mình?

Tránh căng thẳng: Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tiếp xúc lâu với căng thẳng thực sự có thể cản trở chức năng dẫn truyền thần kinh . Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng căng thẳng làm co các tế bào thần kinh trong vỏ não trước trán và hồi hải mã.

Tránh ma túy, rượu và các chất độc thần kinh khác: Sử dụng ma túy và uống quá nhiều rượu có liên quan đến suy giảm khớp thần kinh. Tiếp xúc với các hóa chất nguy hiểm như kim loại nặng và thuốc trừ sâu cũng có thể gây mất khớp thần kinh.

Vận động nhiều: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cải thiện quá trình oxy hóa của não, điều quan trọng đối với sự hình thành và phát triển của khớp thần kinh.

Kích thích bộ não của bạn: Bạn có thể đã nghe câu ngạn ngữ cổ “Sử dụng nó hoặc mất nó.” Chà, hóa ra có rất nhiều sự thật khi nhắc đến bộ nhớ.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người cao tuổi tham gia vào các hoạt động kích thích tinh thần ít có nguy cơ bị sa sút trí tuệ hơn và những người có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng có nhiều kết nối synap trong não hơn.

9/ Một giấc ngủ ngon có thể cải thiện trí nhớ của bạn

Có thể chúng ta đã nghe quá nhiều về những thông tin nói đến lợi ích tích cực khi có một giấc ngủ ngon. Từ những năm 1960, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận mối liên hệ quan trọng giữa giấc ngủ và trí nhớ. Trong một thí nghiệm kinh điển được thực hiện vào năm 1994, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc không cho những người tham gia khảo sát được ngủ đầy đủ sẽ làm giảm khả năng cải thiện hiệu suất của họ đối với nhiệm vụ ghi nhớ.

Ngoài việc hỗ trợ trí nhớ, giấc ngủ cũng đóng một vai trò thiết yếu trong việc học thông tin mới.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc học sinh mất ngủ sau khi học một kỹ năng mới sẽ làm giảm đáng khả năng ghi nhớ về kỹ năng đó trong khoảng 3 ngày tiếp theo.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng cho biết thêm ảnh hưởng của giấc ngủ đối với trí nhớ thủ tục mạnh hơn nhiều so với trí nhớ khai báo. Ký ức thủ tục là những ký ức liên quan đến kỹ năng vận động và tri giác, trong khi ký ức khai báo là những ký ức liên quan đến việc ghi nhớ các sự kiện.

Robert Stickgold, giáo sư tâm thần học tại Trường Y Harvard, giải thích trong một bài báo đăng trên APA’s Monitor on Psychology : “Nếu ngày mai bạn sẽ bị kiểm tra 72 động từ bất quy tắc trong tiếng Pháp, thì bạn cũng có thể thức khuya và nhồi nhét” .

“Nhưng nếu họ định ném một quả bóng vào bạn và yêu cầu bạn giải thích sự khác biệt giữa Cách mạng Pháp và Cách mạng Công nghiệp, thì tốt hơn là bạn nên ngủ một giấc.”

10/ Suy giảm trí nhớ ở tuổi già có thể không tồn tại

Mặc dù bệnh Alzheimer và các vấn đề trí nhớ liên quan đến tuổi tác khác ảnh hưởng nhiều đến những người cao tuổi. Nhưng các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người ở độ tuổi 70 cũng có thể vẫn giữ được trí nhớ tốt tương tự như khi họ mới chỉ 20 tuổi, thậm chí khả năng ghi nhớ của họ còn tăng lên theo tuổi tác.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng tìm hiểu lý do chính xác tại sao một số người dù đã cao tuổi nhưng vẫn duy trì được trí nhớ tuyệt vời trong khi một số khác lại suy giảm.

Đầu tiên, nhiều chuyên gia tin rằng có một thành phần di truyền để duy trì trí nhớ khi tuổi già. Thứ hai, lựa chọn lối sống cũng được cho là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới trí nhớ của một người về lâu, về dài.

Tiến sĩ Bruce S. McEwen, giáo sư tại Đại học Rockefeller ở New York, giải thích với The New York Times : “Tôi nghĩ phần lớn đó là sự tương tác nuôi dưỡng bản chất . “‘Một lỗ hổng di truyền làm tăng khả năng ảnh hưởng của trải nghiệm đó.”

Do đó, để ngăn chặn tác động tiêu cực của lão hóa ảnh hưởng tới trí nhớ, bạn có thể làm một số điều sau để có một trí óc minh mẫn khi về già:

• Chọn lựa thực phẩm lành mạnh trong khẩu phần ăn uống hằng ngày
• Kiểm soát căng thẳng (8 cách giúp bạn đánh bại căng thẳng hiệu quả)
• Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao
• Có lối sống năng động

Modarlet 200mg - Modafinil

❎ Modafinil là loại thuốc tăng khả năng hoạt động của não bộ hợp pháp được FDA chấp nhận, giúp não độ của bạn sắc bén hơn, giải quyết công việc, học tập tốt hơn phổ biến nhất trên thế giới.

❎ Công dụng tăng cường trí nhớ, sự tập trung, sự sáng tạo, động lực làm việc, tăng cường khả năng ra quyết định hoặc khả năng điều hành ở những người dùng khỏe mạnh. Thuốc cũng giúp loại bỏ mệt mỏi tinh thần trong vài giờ.

❎ Modalert của Sun Pharma là Modafinil được tìm kiếm nhiều nhất, giá cả phải chăng nhất và chất lượng cao nhất trên thị trường.