4 lý do tại sao chúng ta có thể “quên” một điều gì đó

“Quên” là tình trạng phổ biến với tất cả mọi người, có thể nó không gây ra vấn đề gì nhưng nó cũng có thể để lại hậu quả nhất định. Tại sao bộ não của chúng ta lại hay quên. Một trong những nhà nghiên cứu trí nhớ nổi tiếng nhất hiện nay, Elizabeth Loftus, đã xác định được 4 lý do chính khiến mọi người hay quên. Hãy tìm hiểu điều đó trong bài viết sau nhé.

4 Lý do giải thích cho hiện tượng hay quên

1/ Truy xuất thất bại

Bạn đã bao giờ cảm thấy như một thông tin vừa biến mất khỏi trí nhớ của bạn? Hoặc có thể bạn biết rằng nó ở đó, nhưng bạn dường như không thể tìm thấy nó. Không thể lấy lại thông tin nào đó trong bộ nhớ là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của hiện tượng hay quên.

Vậy tại sao chúng ta thường không thể lấy được thông tin từ bộ nhớ? Một cách giải thích được nhà khoa học Elizabeth Loftus nói đến đó là do lỗi truy xuất thông tin từ bộ nhớ, được gọi là lý thuyết phân rã. Theo lý thuyết này, một dấu vết trí nhớ được tạo ra mỗi khi một kí ức mới được hình thành. Theo thời gian, những dấu vết ký ức này bắt đầu mờ dần và biến mất. Nếu thông tin không được truy xuất và diễn tập thường xuyên, cuối cùng nó sẽ bị mất.

Tuy nhiên, một vấn đề với lý thuyết này là nghiên cứu đã chứng minh rằng ngay cả những ký ức chưa được luyện tập hoặc những kí ức ổn định đáng kể trong trí nhớ dài hạn cũng có thể dễ dàng bị quên lãng.

Ví dụ một tình huống có vẻ rất quen thuộc như sau: Bạn đang lướt web và nghĩ trong đầu rằng lát nữa mình phải đặt hàng online ngay bộ đồ ngủ màu xanh cho chị gái. Sau đó, bạn mải mê, lướt web, xem phim hay làm việc… Lúc sau, bạn chợt ngờ ngợ nhận thấy rằng hình như mình có việc gì đó nhất định cần phải làm, nhưng tuyệt nhiên bạn lại không thể nhớ ra cụ thể đó là việc gì.

2/ Giao thoa

Một lý thuyết khác được cho là có liên quan tới hiện tượng lãng quên của bộ nhớ, được gọi là lý thuyết giao thoa. Lý thuyết này được diễn giải như sau: khi một số ký ức cạnh tranh và “chiến đấu” với các ký ức khác (đặc biệt là những thông tin gần giống nhau) sẽ gây ra sự nhầm lẫn cho bộ nhớ, “độ nhiễu” tăng lên khiến bạn không thể nhớ được.

Chẳng hạn như, hôm nay bạn thay mới một loạt mật khẩu của các tài khoản ngân hàng khác nhau, bạn đã cố tình đặt các password dễ nhớ, liên quan tới ngày sinh của bản thân, số điện thoại hay ngày bạn kết hôn…nhưng bạn không lưu chúng vào file note riêng. Vài hôm sau đó bạn nhận ra rằng mình đã không nhớ chính xác được hết tất cả mật khẩu của các tài khoản khác nhau, ngay cả khi bạn gán cho mỗi một mật khẩu với một sự kiện “đáng nhớ”.

Theo lý thuyết này, bộ nhớ có hai loại giao thoa kí ức cơ bản:

• Sự can thiệp chủ động là khi một bộ nhớ cũ khiến việc nhớ một bộ nhớ mới trở nên khó khăn hơn hoặc không thể.
• Can thiệp hồi tố xảy ra khi thông tin mới cản trở khả năng ghi nhớ thông tin đã học trước đó của bạn.

Mặc dù sự can thiệp có thể khiến bạn khó nhớ một số thứ, nhưng có một số cách có thể giúp bạn giảm thiểu ảnh hưởng của nó đến khả năng ghi nhớ. Thông tin được lặp lại nhiều lần trong cuộc sống của bạn là cách tiếp cận hiệu quả nhất để giúp bạn tránh bị quên lãng điều gì đó.

3. Bộ nhớ không chủ động lưu trữ thông tin

Đôi khi, mất thông tin không liên quan đến việc bộ não của bạn đã quên, mà nó liên quan đến vấn đề “vốn từ ban đầu bộ nhớ của bạn đã không có ý định ghi nhớ những thông tin này”. Bởi vì thông tin này không thực sự cần thiết, bạn có thể không bao giờ dành thời gian để ghi nhớ nó và ghi lại nó vào bộ nhớ.

Một ví dụ điển hình, ai cũng có thể nhận biết được mệnh giá và vẻ bề ngoài của các đồng tiền VNĐ. Nhưng bây giờ, nếu hỏi rằng bạn có nhớ trên một mặt của tờ tiền 100.000VNĐ có in hình di tích lịch sử nào, chắc chắn hầu hết mọi người sẽ không thể nhớ nổi. Bạn chỉ có thể nhớ mang máng về hình dạng, màu sắc hoặc đơn giản là những con số, nhưng nếu dò xét các đặc điểm chi tiết, chắc chắn bạn sẽ không thể nhớ được.

4. Bộ nhớ cố gắng quên thông tin

Đôi khi chúng ta có thể tích cực làm việc để quên đi những ký ức, đặc biệt là những sự kiện hoặc trải nghiệm đau buồn. Những ký ức đau buồn có thể gây khó chịu và kích thích lo lắng, nên chúng ta luôn mong muốn loại bỏ chúng khỏi trí não. Hai hình thức cơ bản của quên có động cơ là ức chế, là một dạng quên có ý thức và kìm nén, một dạng quên vô thức .

Tuy nhiên, khái niệm ký ức bị dồn nén không được tất cả các nhà tâm lý học chấp nhận. Một trong những vấn đề với ký ức bị kìm nén là rất khó, nếu không muốn nói là không thể, nghiên cứu một cách khoa học xem ký ức có bị kìm nén hay không .

Cũng lưu ý rằng các hoạt động trí óc như luyện tập và ghi nhớ là những cách quan trọng để củng cố trí nhớ, và những ký ức về các sự kiện đau đớn hoặc chấn thương trong cuộc sống ít có khả năng được ghi nhớ, thảo luận hoặc luyện tập lại.

Các yếu tố làm tăng khả năng hay quên

Ngoài ra còn có một số yếu tố khác có thể đóng vai trò khiến mọi người quên. Các nguyên nhân phổ biến khác gây ra chứng hay quên bao gồm:

• Rượu: Uống rượu có thể có tác động tiêu cực đến trí nhớ, vì vậy tốt nhất bạn không nên uống quá một hoặc hai ly mỗi ngày.
• Trầm cảm: Các triệu chứng phổ biến của trầm cảm bao gồm tâm trạng chán nản và mất hứng thú, nhưng khó tập trung và hay quên cũng có thể xảy ra với chứng rối loạn trầm cảm.
• Thiếu ngủ: Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố trí nhớ , do đó, việc thiếu giấc ngủ chất lượng có thể tác động tiêu cực đến trí nhớ của bạn.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến trí nhớ bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần, thuốc cảm lạnh và dị ứng.
• Căng thẳng: Căng thẳng quá mức, cả cấp tính và mãn tính, cũng có thể đóng vai trò gây ra chứng hay quên.
• Tuổi tác: Việc quên liên quan đến tuổi tác là phổ biến và bình thường vì mọi người có xu hướng trải qua một số loại suy giảm nhận thức nhất định khi họ già đi. Tuy nhiên, những vấn đề nghiêm trọng về khả năng quên khi một người già đi có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như bệnh Alzheimer.

Nếu bạn lo lắng về việc mình quên hoặc nếu nó đi kèm với các triệu chứng khác, hãy nói chuyện với bác sĩ. Can thiệp sớm có thể giúp cải thiện kết quả đối với một số vấn đề và tình trạng về trí nhớ, vì vậy điều quan trọng là phải tìm kiếm sự trợ giúp ngay lập tức.

Làm thế nào để giảm thiểu việc hay quên

Mặc dù việc quên là không thể tránh khỏi nhưng có một số điều bạn có thể làm để giúp củng cố thông tin quan trọng trong trí nhớ của mình. Một số phương pháp thực hành có thể giúp giảm chứng hay quên bao gồm:

• Tập thể dục: Nghiên cứu cho thấy tập thể dục có thể giúp cải thiện nhanh chóng chức năng trí nhớ. Không cần phải dành hàng giờ trên máy chạy bộ hoặc tại phòng tập thể dục để có được lợi ích này. Kết quả cho thấy rằng tập thể dục ngắn và rất nhẹ sẽ giúp cải thiện nhanh chóng chức năng trí nhớ.
• Ngủ nhiều: Ngủ đủ giấc là điều cần thiết cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần . Mặc dù nhu cầu ngủ có thể khác nhau nhưng khuyến nghị điển hình cho người lớn là từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm.
• Luyện tập thông tin: Đôi khi cách tốt nhất để ghi nhớ điều gì đó và giảm nguy cơ quên nó là sử dụng phương án cũ: diễn tập. Xem lại thông tin nhiều lần cho đến khi bạn ghi nhớ nó vào bộ nhớ.
• Viết nó ra: Khi vẫn thất bại, hãy viết ra những thông tin quan trọng để bạn có thể tham khảo sau này. Trong một số trường hợp, việc viết nó ra thực sự có thể giúp bạn nhớ nó nhiều hơn sau này.

Mặc dù việc quên thường bị coi là tiêu cực nhưng nó thực sự có thể giúp cải thiện trí nhớ. Việc có thể buông bỏ những ký ức không liên quan và chỉ giữ lại những thông tin quan trọng sẽ giúp giữ cho những ký ức được lưu giữ đó mạnh mẽ hơn, một hiện tượng được gọi là quên thích nghi.

Xem thêm: 4 bí quyết cải thiện trí nhớ dành cho người hay quên

Mặc dù quên không phải là điều mà bạn có thể tránh được, nhưng hiểu được lý do của nó có thể hữu ích. Chúng ta có thể quên vì nhiều lý do và trong một số trường hợp, một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến lý do tại sao chúng ta phải vật lộn để nhớ lại thông tin và trải nghiệm. Hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến việc quên có thể giúp bạn dễ dàng áp dụng các chiến lược cải thiện trí nhớ vào thực tế.

Modarlet 200mg - Modafinil

❎ Modafinil là loại thuốc tăng khả năng hoạt động của não bộ hợp pháp được FDA chấp nhận, giúp não độ của bạn sắc bén hơn, giải quyết công việc, học tập tốt hơn phổ biến nhất trên thế giới.

❎ Công dụng tăng cường trí nhớ, sự tập trung, sự sáng tạo, động lực làm việc, tăng cường khả năng ra quyết định hoặc khả năng điều hành ở những người dùng khỏe mạnh. Thuốc cũng giúp loại bỏ mệt mỏi tinh thần trong vài giờ.

❎ Modalert của Sun Pharma là Modafinil được tìm kiếm nhiều nhất, giá cả phải chăng nhất và chất lượng cao nhất trên thị trường.