Hiệu ứng Dunning Kruger – người thông minh hay kẻ ảo tưởng?

Hiệu ứng Dunning-Kruger là một dạng thiên vị nhận thức, trong đó mọi người tin rằng họ thông minh hơn và có khả năng hơn thực tế. Về cơ bản, những người có năng lực thấp không có những kỹ năng cần thiết để nhận ra sự kém cỏi của bản thân. Sự kết hợp giữa ý thức bản thân kém và khả năng nhận thức thấp khiến họ đánh giá quá cao năng lực của bản thân.

Thuật ngữ này mang tên khoa học và lời giải thích cho một vấn đề mà nhiều người nhận ra ngay lập tức — rằng những kẻ ngu ngốc bị mù quáng trước sự ngu ngốc của chính họ. Như Charles Darwin đã viết trong cuốn sách The Descent of Man của mình , “Sự ngu dốt thường tạo ra sự tự tin hơn là kiến ​​thức.”

Giới thiệu về hiệu ứng Dunning-Kruger

Hiện tượng này có lẽ bạn đã từng trải qua trong đời thực, có lẽ xung quanh bàn ăn trong một buổi họp mặt gia đình vào kỳ nghỉ. Trong suốt bữa ăn, một thành viên trong đại gia đình của bạn bắt đầu thảo luận về một chủ đề dài, mạnh dạn tuyên bố rằng anh ta đúng và ý kiến ​​của mọi người khác là ngu ngốc, thiếu hiểu biết và hoàn toàn sai lầm. Mọi người trong phòng có thể thấy rõ ràng rằng người này không biết anh ta đang nói về cái gì, nhưng anh ta vẫn tiếp tục, hoàn toàn không để ý đến sự thiếu hiểu biết của mình.

Hiệu ứng này được đặt theo tên của các nhà nghiên cứu David Dunning và Justin Kruger, hai nhà tâm lý học xã hội đầu tiên mô tả nó. Trong nghiên cứu ban đầu về hiện tượng tâm lý này, họ đã thực hiện một loạt bốn cuộc điều tra.

Những người đạt điểm phần trăm thấp nhất trong các bài kiểm tra về ngữ pháp, hài hước và logic cũng có xu hướng đánh giá quá cao mức độ họ đã thực hiện (điểm kiểm tra thực tế của họ đặt họ ở phân vị thứ 12, nhưng họ ước tính rằng hiệu suất của họ xếp họ ở phân vị thứ 62 ).

Ví dụ, trong một thử nghiệm, Dunning và Kruger đã yêu cầu 65 người tham gia của họ đánh giá mức độ hài hước của những câu chuyện cười khác nhau. Một số người trong số những người tham gia đặc biệt kém trong việc xác định điều gì người khác sẽ cảm thấy hài hước – nhưng chính những đối tượng này lại tự mô tả mình là những giám khảo xuất sắc về sự hài hước.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người không đủ năng lực không chỉ có thành tích kém mà còn không thể đánh giá và nhận biết chính xác chất lượng công việc của chính họ. Đây là lý do tại sao những học sinh bị điểm trượt trong các kỳ thi đôi khi cảm thấy rằng họ xứng đáng được điểm cao hơn nhiều. Họ đánh giá quá cao kiến ​​thức và khả năng của bản thân và không có khả năng nhìn thấy sự kém cỏi của họ.

Những người có thành tích thấp không thể nhận ra trình độ kỹ năng và năng lực của người khác, đó là một phần lý do tại sao họ luôn xem mình là tốt hơn, có năng lực hơn và hiểu biết hơn những người khác.

“Trong nhiều trường hợp, sự kém cỏi không khiến mọi người mất phương hướng, bối rối hoặc thận trọng”, David Dunning viết trong một bài báo cho Pacific Standard . “Thay vào đó, những người kém cỏi thường có sự tự tin không phù hợp, bị thúc đẩy bởi một thứ mà họ cảm thấy như kiến ​​thức.”

Hiệu ứng này có thể có tác động sâu sắc đến những gì mọi người tin tưởng, quyết định họ đưa ra và hành động họ thực hiện. Trong một nghiên cứu, Dunning và Ehrlinger phát hiện ra rằng phụ nữ có thành tích ngang bằng với nam giới trong một bài kiểm tra khoa học, tuy nhiên phụ nữ lại đánh giá thấp thành tích của họ vì họ tin rằng họ có khả năng suy luận khoa học kém hơn nam giới. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng kết quả của niềm tin này, những phụ nữ này có nhiều khả năng từ chối tham gia một cuộc thi khoa học.

Dunning và các đồng nghiệp của ông cũng đã thực hiện các thí nghiệm, trong đó họ hỏi những người được hỏi xem họ có quen thuộc với nhiều thuật ngữ liên quan đến các chủ đề bao gồm chính trị, sinh học, vật lý và địa lý hay không. Cùng với các khái niệm thực sự liên quan đến chủ đề, họ xen vào các thuật ngữ hoàn toàn bịa đặt.

Trong một nghiên cứu như vậy, khoảng 90 phần trăm người được hỏi khẳng định rằng họ có ít nhất một số kiến ​​thức về các thuật ngữ được tạo thành. Nhất quán với những phát hiện khác liên quan đến hiệu ứng Dunning-Kruger, những người tham gia càng quen thuộc với chủ đề thì họ càng có nhiều khả năng khẳng định rằng họ đã quen với các thuật ngữ vô nghĩa.

Hiệu ứng Dunning-Kruger hình thành do đâu?

Vậy điều gì giải thích cho hiệu ứng tâm lý này? Dunning và Kruger cho rằng hiện tượng này bắt nguồn từ cái mà họ gọi là “gánh nặng kép”. Con người không chỉ bất tài; sự kém cỏi của họ cướp đi khả năng tinh thần để chính bản thân họ nhận ra mình kém cỏi đến mức nào.

Những người không đủ năng lực có xu hướng:

• Đánh giá quá cao mức độ kỹ năng của họ
• Không công nhận kỹ năng và chuyên môn thực sự của người khác
• Không nhận ra sai lầm của bản thân và thiếu kỹ năng

Dunning đã chỉ ra rằng kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết để hoàn thành tốt một nhiệm vụ cũng chính là những phẩm chất mà một người cần nhận ra rằng họ không giỏi trong nhiệm vụ đó. Vì vậy, nếu một người thiếu những khả năng đó, họ không chỉ làm dở nhiệm vụ đó mà còn ngu dốt đến mức ảo tưởng về sức mạnh của bản thân.

Không có khả năng nhận ra bản thân mình đang thiếu kỹ năng và mắc nhiều sai lầm

Dunning gợi ý rằng sự thiếu hụt về kỹ năng và chuyên môn tạo ra một vấn đề hai hướng. Thứ nhất, những thâm hụt này khiến mọi người hoạt động kém hiệu quả trong lĩnh vực mà họ không đủ năng lực. Thứ hai, kiến ​​thức sai lầm, thiếu sót khiến họ không thể nhận ra lỗi lầm của mình.

Thiếu siêu nhận thức

Hiệu ứng Dunning-Kruger cũng liên quan đến những khó khăn với siêu nhận thức, hoặc khả năng lùi lại và nhìn vào hành vi và khả năng của chính mình từ bên ngoài. Mọi người thường chỉ có thể đánh giá bản thân từ quan điểm hạn chế và chủ quan của riêng họ. Từ góc độ hạn chế này, họ có vẻ có kỹ năng cao, hiểu biết và vượt trội hơn những người khác. Vì điều này, đôi khi mọi người phải đấu tranh để có cái nhìn thực tế hơn về khả năng của chính mình.

Một chút kiến ​​thức có thể dẫn đến quá tự tin

Một yếu tố góp phần khác là đôi khi một chút kiến ​​thức nhỏ về một chủ đề có thể khiến mọi người lầm tưởng rằng họ biết tất cả những gì cần biết về nó. Như người ta thường nói, một chút kiến ​​thức có thể là một điều nguy hiểm. Một người có thể có chút nhận thức về một chủ đề mỏng nhất, nhưng nhờ hiệu ứng Dunning-Kruger, hãy tin rằng họ là một chuyên gia.

Các yếu tố khác có thể góp phần vào hiệu ứng này bao gồm việc chúng ta sử dụng phương pháp phỏng đoán hoặc các lối tắt tinh thần cho phép chúng ta đưa ra quyết định nhanh chóng và xu hướng tìm kiếm các mô hình ngay cả khi không tồn tại. Tâm trí của chúng ta được chuẩn bị sẵn sàng để cố gắng hiểu được những mảng thông tin khác nhau mà chúng ta xử lý hàng ngày. Khi chúng ta cố gắng vượt qua sự bối rối và giải thích khả năng và hiệu suất của bản thân trong thế giới cá nhân của chúng ta, có lẽ không có gì ngạc nhiên khi đôi khi chúng ta hoàn toàn thất bại trong việc đánh giá chính xác mức độ chúng ta làm.

Những ai thường bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng Dunning-Kruger?

Vậy ai là người bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng Dunning-Kruger? Thật không may, tất cả chúng ta đều như vậy. Điều này là do bất kể chúng ta được thông báo hay có kinh nghiệm đến đâu, mọi người đều có những lĩnh vực mà họ không hiểu và không đủ năng lực. Bạn có thể thông minh và giỏi giang trong nhiều lĩnh vực, nhưng không ai là chuyên gia về mọi thứ.

Thực tế là tất cả mọi người đều dễ bị hiện tượng này, và trên thực tế, hầu hết chúng ta có thể trải nghiệm nó với tần suất đều đặn đáng ngạc nhiên. Những người là chuyên gia chân chính trong một lĩnh vực có thể nhầm tưởng rằng trí tuệ và kiến ​​thức của họ chuyển sang các lĩnh vực khác mà họ ít quen thuộc hơn. Một nhà khoa học lỗi lạc, chẳng hạn, có thể là một nhà văn rất kém. Để nhà khoa học nhận ra sự thiếu kỹ năng của bản thân, họ cần có kiến ​​thức làm việc tốt về những thứ như ngữ pháp và thành phần. Bởi vì những thứ đó còn thiếu, nhà khoa học trong ví dụ này cũng thiếu khả năng nhận ra hoạt động kém của họ.

Hiệu ứng Dunning-Kruger không đồng nghĩa với chỉ số IQ thấp . Khi nhận thức về thuật ngữ này đã tăng lên, việc áp dụng sai của nó như một từ đồng nghĩa với “ngu ngốc” cũng gia tăng. Xét cho cùng, đó là người dễ dàng đánh giá người khác và tin rằng những điều đó đơn giản là không áp dụng cho bạn.

Vì vậy, nếu những người bất tài có xu hướng nghĩ rằng họ là chuyên gia, thì những chuyên gia chân chính sẽ nghĩ gì về khả năng của chính họ? Dunning và Kruger nhận thấy rằng những người ở cuối phổ năng lực có quan điểm thực tế hơn về kiến ​​thức và năng lực của chính họ. Tuy nhiên, những chuyên gia này thực sự có xu hướng đánh giá thấp khả năng của chính họ so với cách những người khác đã làm.

Về cơ bản, những cá nhân đạt điểm cao nhất này biết rằng họ giỏi hơn mức trung bình, nhưng họ không bị thuyết phục về hiệu suất của họ vượt trội như thế nào so với những người khác. Trong trường hợp này, vấn đề không phải là các chuyên gia không biết họ được cung cấp thông tin đầy đủ như thế nào; đó là họ có xu hướng tin rằng mọi người khác cũng hiểu biết.

Có cách nào để Vượt qua Hiệu ứng Dunning-Kruger hay không?

Vậy có điều gì có thể giảm thiểu hiện tượng này không? Có điểm nào mà người bất tài thực sự nhận ra sự kém cỏi của mình không? “Tất cả chúng ta đều là động cơ của sự tin tưởng sai lầm,” Dunning đã gợi ý. Mặc dù tất cả chúng ta đều có xu hướng trải qua hiệu ứng Dunning-Kruger, nhưng việc tìm hiểu thêm về cách hoạt động của tâm trí và những sai lầm mà tất cả chúng ta đều dễ mắc phải có thể là một bước để sửa chữa những mô hình như vậy.

Dunning và Kruger gợi ý rằng khi trải nghiệm với một chủ đề tăng lên, sự tự tin thường giảm xuống mức thực tế hơn. Khi mọi người tìm hiểu thêm về chủ đề quan tâm, họ bắt đầu nhận ra sự thiếu hụt kiến ​​thức và khả năng của bản thân. Sau đó, khi mọi người có thêm thông tin và thực sự trở thành chuyên gia về một chủ đề, mức độ tự tin của họ bắt đầu cải thiện một lần nữa.

Vậy bạn có thể làm gì để có được đánh giá thực tế hơn về khả năng của bản thân trong một lĩnh vực cụ thể nếu bạn không chắc mình có thể tin tưởng vào đánh giá của chính mình?

Hãy tiếp tục học hỏi và thực hành. Thay vì cho rằng bạn biết tất cả những gì cần biết về một chủ đề, hãy tiếp tục đào sâu hơn. Một khi bạn có kiến ​​thức sâu hơn về một chủ đề, bạn càng có nhiều khả năng nhận ra còn bao nhiêu điều cần học. Điều này có thể chống lại xu hướng cho rằng bạn là một chuyên gia, ngay cả khi bạn không phải.

Hỏi người khác xem bạn đang thế nào . Một chiến lược hiệu quả khác liên quan đến việc yêu cầu người khác phê bình mang tính xây dựng. Mặc dù đôi khi hơi khó nghe nhưng những phản hồi như vậy có thể cung cấp những hiểu biết có giá trị về cách người khác nhìn nhận khả năng của bạn.

Câu hỏi những gì bạn biết . Ngay cả khi bạn tìm hiểu thêm và nhận được phản hồi, bạn có thể dễ dàng chỉ chú ý đến những thứ xác nhận những gì bạn nghĩ rằng bạn đã biết. Đây là một ví dụ về một loại thành kiến ​​tâm lý khác được gọi là thành kiến xác nhận . Để giảm thiểu xu hướng này, hãy tiếp tục thử thách niềm tin và kỳ vọng của bạn. Tìm kiếm thông tin thách thức ý tưởng của bạn.

Kết luận

Hiệu ứng Dunning-Kruger là một trong nhiều thành kiến ​​nhận thức có thể ảnh hưởng đến hành vi và quyết định của bạn, từ trần tục đến thay đổi cuộc sống. Mặc dù có thể dễ dàng nhận ra hiện tượng ở những người khác, nhưng điều quan trọng cần nhớ là nó là thứ tác động đến tất cả mọi người. Bằng cách hiểu những nguyên nhân cơ bản góp phần vào sự thiên vị tâm lý này, bạn có thể phát hiện ra những khuynh hướng này ở bản thân và tìm cách khắc phục chúng tốt hơn.

Modarlet 200mg - Modafinil

❎ Modafinil là loại thuốc tăng khả năng hoạt động của não bộ hợp pháp được FDA chấp nhận, giúp não độ của bạn sắc bén hơn, giải quyết công việc, học tập tốt hơn phổ biến nhất trên thế giới.

❎ Công dụng tăng cường trí nhớ, sự tập trung, sự sáng tạo, động lực làm việc, tăng cường khả năng ra quyết định hoặc khả năng điều hành ở những người dùng khỏe mạnh. Thuốc cũng giúp loại bỏ mệt mỏi tinh thần trong vài giờ.

❎ Modalert của Sun Pharma là Modafinil được tìm kiếm nhiều nhất, giá cả phải chăng nhất và chất lượng cao nhất trên thị trường.