Trầm cảm luôn gắn liền với vấn đề rối loạn giấc ngủ. Giấc ngủ của người bị trầm cảm có thể tồn tại ở hai thái cực khác nhau, có những người bị mất ngủ thường xuyên, đêm nào cũng trằn trọc, trong khi có những người buồn ngủ quá mức vào ban ngày, thậm chí là ngủ triền miên.
Trầm cảm gây rối loạn giấc ngủ, đồng thời các vấn đề về giấc ngủ cũng lại là nguyên nhân làm trầm trọng thêm trầm cảm, dẫn đến một vòng luẩn quẩn khó có thể phá vỡ.
Giấc ngủ và trầm cảm tồn tại một mối quan hệ phức tạp, hiểu được mối quan hệ này sẽ giúp bạn cải thiện được giấc ngủ của mình và quản lý trầm cảm tốt hơn.
Mục lục
Trầm cảm là gì?
Cảm giác buồn bã, thất vọng hoặc tuyệt vọng là những phản ứng thông thường trước những thử thách trong cuộc sống. Những cảm giác này đến theo từng đợt, gắn liền với những suy nghĩ hoặc nhắc nhở về những tình huống thử thách, nhưng chúng chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn và không ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc hay các mối quan hệ xung quanh bạn. Khi những cảm xúc này kéo dài hơn 2 tuần và hiển hiện mỗi ngày thì đây có thể là dấu hiệu của bệnh trầm cảm.
Trầm cảm là chứng rối loạn tâm thần có thể ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ của một người và chất lượng cuộc sống nói chung. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trầm cảm là căn bệnh phổ biến nhất trên toàn thế giới và đứng thứ hai trong gánh nặng bệnh lý toàn cầu, chỉ sau bệnh lý mạch vành. Ước tính trên thế giới có khoảng 350 triệu người bị ảnh hưởng bởi trầm cảm. Hậu quả nghiêm trọng nhất của trầm cảm chính là hành vi tự sát. Theo thống kê tại Việt Nam, số người tự tử hàng năm bởi trầm cảm lên tới 36.000-40.000 người, cao gấp 3-4 lần số ca tử vong do tai nạn giao thông.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh trầm cảm?
Hiện tại, các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết nguyên nhân chính xác gây ra bệnh trầm cảm, có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng này, bao gồm tiền sử cá nhân hoặc gia đình có người thân từng bị trầm cảm, một người đã trải qua các tác nhân gây căng thẳng hoặc chấn thương nặng, dùng một số loại thuốc và mắc các bệnh cụ thể.
Tiền sử gia đình chiếm tới 1/2 nguy cơ mắc trầm cảm ở các bệnh nhân bị bệnh này. Tính chất di truyền của bệnh trầm cảm có thể ảnh hưởng đến chức năng của chất dẫn truyền thần kinh (chất giúp tế bào thần kinh giao tiếp) có liên quan đến chứng trầm cảm, chẳng hạn như serotonin, dopamine và norepinephrine.
Đọc thêm: 5 lý do khiến bạn rơi vào trạng thái mệt mỏi tột độ như bị trầm cảm
Các triệu chứng của bệnh trầm cảm là gì?
Các triệu chứng của bệnh trầm cảm có thể bao gồm những thay đổi về thể chất cũng như những thay đổi về tâm trạng và suy nghĩ cản trở các hoạt động bình thường hàng ngày, bao gồm:
- Tâm trạng buồn dai dẳng, thấp thỏm hoặc cáu kỉnh
- Cảm giác vô vọng, vô dụng hoặc tội lỗi
- Mất hứng thú hoặc mất niềm vui trong các hoạt động
- Giảm năng lượng và mệt mỏi
- Khó tập trung
- Mất ngủ, thức dậy quá sớm hoặc ngủ quên
- Ít thèm ăn hoặc ăn quá nhiều
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử
Trầm cảm phổ biến hơn ở phụ nữ và có thể có sự khác biệt về các triệu chứng của bệnh trầm cảm dựa trên giới tính và tuổi tác. Đàn ông thường gặp các triệu chứng như cáu kỉnh và tức giận, trong khi phụ nữ thường xuyên buồn bã và cảm thấy tội lỗi. Thanh thiếu niên bị trầm cảm có thể cáu kỉnh và gặp khó khăn ở trường học, còn trẻ nhỏ hơn có thể giả vờ bị bệnh hoặc lo lắng rằng cha mẹ có thể chết.
Các loại rối loạn trầm cảm là gì?
Cảm giác buồn bã đáng kể hoặc mất hứng thú với các hoạt động bình thường hàng ngày là điều thường thấy ở tất cả các rối loạn trầm cảm. Các dạng trầm cảm cụ thể khác nhau dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tình hình phát triển của chúng.
Rối loạn trầm cảm lâm sàng: Đây là loại rối loạn trầm cảm phổ biến nhất, thể hiện bằng các triệu chứng ảnh hưởng đến một người hầu như hàng ngày trong một thời gian dài. Nó thường liên quan đến việc gián đoạn giấc ngủ.
Rối loạn trầm cảm dai dẳng, còn được gọi là rối loạn trầm cảm mãn tính. Các triệu chứng liên quan đến trầm cảm kéo dài ít nhất 2 năm ở người trưởng thành (và 1 năm ở thanh thiếu niên hoặc trẻ em). Người bị rối loạn trầm cảm dai dẳng vẫn sinh hoạt bình thường, nhưng luôn cảm thấy mệt mỏi và không vui. Các triệu chứng khác có thể bao gồm thèm ăn và mất ngủ, không có năng lượng, động lực sống thấp hoặc vô vọng.
Các loại trầm cảm khác:Rối loạn trầm cảm sau sinh, rối loạn trầm cảm tiền kinh nguyệt, rối loạn trầm cảm theo mùa, rối loạn trầm cảm lưỡng cực. Những tình trạng này đều có thể ảnh hưởng tồi tệ đến giấc ngủ theo một cách nào đó.
Trầm cảm và giấc ngủ có liên quan như thế nào?
Trầm cảm và giấc ngủ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Hầu như tất cả những người bị trầm cảm đều gặp vấn đề về giấc ngủ. Trên thực tế, các bác sĩ có thể chần chừ trong việc chẩn đoán trầm cảm khi bệnh nhân không phàn nàn về những thay đổi trong giấc ngủ của họ.
Các vấn đề về trầm cảm và giấc ngủ có mối quan hệ hai chiều. Điều này có nghĩa là ngủ không ngon giấc có thể góp phần thúc đẩy bệnh trầm cảm tiền triển, và ngược lại, bệnh trầm cảm khiến một người có nhiều khả năng mắc các vấn đề về giấc ngủ hơn. Mối quan hệ phức tạp này có thể khiến bạn khó biết cái nào đến trước, vấn đề về giấc ngủ hay trầm cảm.
Các vấn đề về giấc ngủ liên quan đến trầm cảm bao gồm mất ngủ và chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Mất ngủ là phổ biến nhất và ước tính xảy ra ở khoảng 75% bệnh nhân người lớn bị trầm cảm. Khoảng 20% những người bị trầm cảm có chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và khoảng 15% bị chứng mất ngủ.
Các vấn đề về giấc ngủ có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh trầm cảm thông qua những thay đổi trong chức năng của chất dẫn truyền thần kinh serotonin. Gián đoạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến hệ thống căng thẳng của cơ thể, phá vỡ nhịp sinh học và tăng khả năng dễ bị trầm cảm.
May mắn thay, những người được điều trị chứng trầm cảm nặng thường cho biết chất lượng giấc ngủ của họ được cải thiện.
Đọc thêm: Mối quan hệ giữa tuổi già và giấc ngủ
Làm thế nào để điều trị trầm cảm?
Mặc dù trầm cảm có thể ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ của một người và chất lượng cuộc sống của họ, nhưng căn bệnh này có thể được điều trị. Các phương pháp điều trị trầm cảm gồm có:
Tư vấn tâm lý hành vi: Trầm cảm có thể được điều trị hiệu quả bằng một số hình thức tư vấn, bao gồm liệu pháp nhận thức-hành vi (CBT) và liệu pháp giữa các cá nhân (IPT). CBT cho chứng mất ngủ (CBT-I) là một loại CBT tập trung vào việc kiểm soát chứng mất ngủ mãn tính.
Thuốc: Thuốc chống trầm cảm là một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh trầm cảm. Các loại thuốc kê đơn này thường mất thời gian trước khi bắt đầu cải thiện các triệu chứng và bệnh nhân có thể cần thử một vài loại thuốc chống trầm cảm trước khi tìm được loại thuốc phù hợp. Bác sĩ hoặc bác sĩ tâm thần có thể thảo luận về sự phù hợp của các loại thuốc này và đề xuất một loại cụ thể.
Các liệu pháp kích thích não: Khi thuốc và các phương pháp tiếp cận khác không hiệu quả, một số người bị trầm cảm cân nhắc liệu pháp điện giật (ECT) hoặc các loại kích thích não khác, gần đây hơn như kích thích từ xuyên sọ lặp đi lặp lại (rTMS) và kích thích dây thần kinh phế vị (VNS).
Việc điều trị thường không chỉ giới hạn ở một trong những cách tiếp cận này; trên thực tế, việc kết hợp thuốc và liệu pháp tâm lý đã cho thấy tỷ lệ cải thiện cao hơn so với một phương pháp duy nhất.
Mẹo để ngủ ngon hơn
Các vấn đề về giấc ngủ có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh trầm cảm ban đầu và các vấn đề về giấc ngủ kéo dài cũng có thể làm tăng nguy cơ tái phát ở những người đã được điều trị trầm cảm thành công. Do đó, thực hiện một số bước sau đây vừa có thể giúp bạn ngủ ngon hơn, cải thiện tâm trạng và giúp giảm một số triệu chứng trầm cảm có vấn đề.
Nói chuyện với bác sĩ trị liệu tâm lý: Có một số loại liệu pháp khác nhau để giúp bạn đối phó với chứng trầm cảm và thay đổi suy nghĩ của bạn về giấc ngủ. Các bác sĩ tâm lý sẽ hướng dẫn bạn thực hiện những thay đổi cần thiết để kiểm soát chứng mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
Duy trì thời gian ngủ / thời gian thức dậy đều đặn: Khi bị trầm cảm, trời gian ngủ của bạn sẽ bị xáo trộn. Việc duy trì thời gian đi ngủ và thức dậy nhất quán sẽ giúp đồng hồ sinh học thiết lập trật tử, nó sẽ giúp bạn có giấc ngủ trọn vẹn hơn. Cố gắng không ngủ quá 7-9h/đêm.
Ngủ trưa vừa phải: Bị mất ngủ vào ban đêm nên nhiều bệnh nhân trầm cảm sẽ bù giấc vào thời gian buổi trưa. Họ ngủ ngày nhiều hơn cần thiết. Nghiên cứu đã phát hiện ra độ dài giấc ngủ trưa lý tưởng là từ 10 đến 20 phút, thường được gọi là “giấc ngủ ngắn năng lượng”. Những giấc ngủ ngắn năng lượng này có thể giúp điều chỉnh cảm xúc của chúng ta, giảm buồn ngủ và dẫn đến hiệu suất tổng thể tăng lên. Tuy nhiên, điều quan trọng là giữ cho giấc ngủ ngắn của bạn tương đối ngắn. Giấc ngủ ngắn kéo dài hơn 20 phút có thể cản trở khả năng đi vào giấc ngủ của bạn, trong khi giấc ngủ ngắn hơn 10 phút không đủ dài để đạt được những lợi ích từ giấc ngủ ngắn.
Tránh uống rượu: Rượu thường tác động xấu đến giấc ngủ của chúng ta. Uống rượu bia trước khi đi ngủ dẫn đến khó đi vào giấc ngủ và khó ngủ, ngay cả khi uống vừa phải cũng đủ để phá vỡ chu kỳ giấc ngủ của bạn và rút ngắn giấc ngủ REM.
Ra ngoài: Một trong những cách đơn giản nhất để giúp bạn dễ ngủ nếu bạn bị trầm cảm là dành thời gian tiếp xúc với môi trường bên ngoài, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Từ đó, nhịp sinh học tron cơ thể sẽ được điều chỉnh. Ví dụ, khi chúng ta nhận được ánh sáng mặt trời thường xuyên, đó là tín hiệu để cơ thể chúng ta tỉnh táo và năng động. Khi mặt trời lặn, cơ thể chúng ta sản xuất melatonin để gây buồn ngủ và thúc đẩy giấc ngủ. Thời gian ở bên ngoài có thể là một cách đơn giản và hiệu quả để kích hoạt các hóa chất tự nhiên trong não của chúng ta giúp thúc đẩy giấc ngủ chất lượng cao.
Tập thể dục thường xuyên: Một cách tuyệt vời để dành thời gian bên ngoài là tập thể dục. Bạn không chỉ nhận được lợi ích của việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời mà còn cải thiện chất lượng giấc ngủ. Trên thực tế, nghiên cứu chỉ ra rằng những người tập thể dục nhẹ nhàng, vừa phải hoặc vận động mạnh có chất lượng giấc ngủ rất tốt hoặc khá tốt. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên đã cho thấy làm giảm đáng kể các triệu chứng của bệnh trầm cảm , khiến nó trở thành một lựa chọn tuyệt vời để tăng cường sức khỏe giấc ngủ và sức khỏe tinh thần. Nếu bạn quyết định bắt đầu một chế độ tập thể dục, hãy xem xét việc tập luyện của bạn trong nửa đầu ngày; tập thể dục vào buổi tối có thể cản trở khả năng đi vào giấc ngủ của bạn.
Viết bình luận
Modarlet 200mg - Modafinil
❎ Modafinil là loại thuốc tăng khả năng hoạt động của não bộ hợp pháp được FDA chấp nhận, giúp não độ của bạn sắc bén hơn, giải quyết công việc, học tập tốt hơn phổ biến nhất trên thế giới.
❎ Công dụng tăng cường trí nhớ, sự tập trung, sự sáng tạo, động lực làm việc, tăng cường khả năng ra quyết định hoặc khả năng điều hành ở những người dùng khỏe mạnh. Thuốc cũng giúp loại bỏ mệt mỏi tinh thần trong vài giờ.
❎ Modalert của Sun Pharma là Modafinil được tìm kiếm nhiều nhất, giá cả phải chăng nhất và chất lượng cao nhất trên thị trường.
Hiện hay, trên thị trường đã xuất hiện các sản phẩm hàng giả hàng nhái Modafinil và Armodafinil, để phân biệt sản phẩm chính hãng bạn BẤM VÀO ĐÂY
